Mimo wieloletnich zmagań malaria pozostaje chorobą, która każdego roku zabija ok. 500 tys. ludzi na świecie. Najskuteczniejszym lekiem w walce z malarią jest artemizyna, związek pozyskiwany z bylicy rocznej –
Artemisia annua, występującej w Azji.
Dzięki artemizynie śmiertelność z powodu malarii spadła od początku wieku o 60 proc. W roku 2015 pani Youyou Tu została laureatką Nagrody Nobla za odkrycie artemizyny. Niestety,
Artemisia annua wytwarza niewielkie ilości artemizyny, w związku z czym produkcja jest mało efektywna i kosztowna. To powoduje, że dostępność artemizyny w najbardziej potrzebujących regionach świata jest mocno ograniczona.
Naukowcy od lat starają się przezwyciężyć ograniczenia wynikające konwencjonalnej produkcji artemizyny. Bezcennym narzędziem okazać się może inżynieria genetyczna. Najpierw próbowano wykorzystać genetycznie modyfikowane drożdże, do genomu których dodano geny szlaku biosyntezy artemizyny. Sukces był połowiczny. Udało się opracować szczep o odpowiedniej wydajności, ale kosztowny okazał się proces wytwarzania leku w warunkach farmaceutycznych. W efekcie cena leku z drożdży GM była również za wysoka.
Rozwiązaniem tego problemu mogą być genetycznie modyfikowane rośliny, które pozwalają ominąć wiele technicznych niedogodności związanych z produkcją artemizyny w bioreaktorach – rośliny same pełnią funkcję naturalnych bioreaktorów. Naukowcy z Instytutu Maxa Plancka postanowili zmodyfikować tytoń – rośliny o dużym przyroście biomasy, a więc potencjalnie wydajnej produkcji artemizyny.
W związku z tym, że do genomu tytoniu należało wprowadzić cały szereg genów szlaku biosyntezy kwasu artemizynowego – prekursora artemizyny – naukowcy zastosowali nietypową technikę modyfikowania komórek roślinnych – COSTREL. Metoda polega na tym, że stosuje się kombinację modyfikacji genomu jądrowego oraz genomu chloroplastów – niezależnych organelli komórkowych.
Więcej na: http://gmo.blog.polityka.pl/2016/06/21/artemizyna-z-tytoniu/
